Na drugą połowę rządów ostatniego Jagiellona przypada czynne wystąpienie Polski na Bałtyku, które znalazło wyraz w zarządzeniu blokady i użyciu do jej przeprowadzenia sił morskich, wspieranych orężem dyplomacji. Działo się to w burzliwym okresie historii bałtyckiej części Europy, wypełnionym głównie 7-letnią wojną północną. W niniejszej rozprawie przedstawiamy genezę, treść i wykonanie programu morskiego przez kierownictwo polityczne Polski z osobie Zygmunta Augusta, próbujemy wniknąć w charakter i organizację sił, użytych w blokadzie, ustalić ich wielkość, przebieg działań na Bałtyku, ich wyniki i ocenić znaczenie. Uzyskana suma faktów oświetla związki Polski z Bałtykiem w omawianej epoce dziejów. Równocześnie trwające operacje lądowe w Inflantach i na wschodzie uwzględniamy pobocznie, jak dalece tego wymaga morski odcinek, nie dość jeszcze zbadany.
Autor: Stanisław Bodniak.